Aparat USG, czyli ultrasonograf, jest urządzeniem wykorzystującym fale ultradźwiękowe, dzięki którym możliwe jest bezinwazyjne oglądanie narządów i tkanek ludzi i zwierząt. Dlatego aparat USG jest najczęściej stosowanym w medycynie narzędziem służącym do diagnostyki obrazowej wnętrza ciała. W naszym artykule znajdziesz najważniejsze informacje na temat budowy i działania aparatu USG. Zapraszamy do przeczytania, na jakiej zasadzie działa ultrasonograf.
Czym jest ultrasonografia i gdzie się wykorzystuje aparat USG
Ultrasonografia, często określana skrótem USG, jest powszechnie stosowaną w medycynie obrazową techniką diagnostyczną. Metoda ta w celu tworzenia obrazów wewnętrznych struktur ciała wykorzystuje bezpieczne dla zdrowia fale ultradźwiękowe. Fale wysyłane są przez specjalistyczną głowicę aparatu do USG, odbijają się od tkanki, tworząc echa, które są następnie przetwarzane przez urządzenie w obrazy wizualne.
Technika USG umożliwia bezinwazyjne i bezbolesne oglądanie narządów wewnętrznych, naczyń krwionośnych, a także struktur mięśniowych, co pozwala uzyskać cenne informacje na ich temat bez konieczności stosowania szkodliwego promieniowania jonizującego.
Dzięki temu ultrasonografia ma szerokie zastosowanie i jest wykorzystywana do diagnostyki w wielu dziedzinach medycyny w tym ginekologii i położnictwie (USG ciążowe), kardiologii (echokardiografia), gastroenterologii (USG brzucha, USG wątroby) czy ortopedii (USG bioderek). Ponadto, dzięki specjalnej budowie aparatu do USG weterynaryjnego ultrasonografia ma zastosowanie także w diagnozowaniu różnych gatunków zwierząt.
Bez względu na rodzaj badania oraz typ aparatu USG niezwykle ważne jest dbanie o stan techniczny urządzenia i przeprowadzenie regularnego serwisu USG.
Budowa i zasada działania aparatu USG
Najważniejszym elementem każdego ultrasonografu jest głowica aparatu. Głowica USG posiada materiały piezoelektryczne, które pod wpływem napięcia elektrycznego zaczynają wibrować, dzięki czemu generują fale ultradźwiękowe. Częstotliwość fal ultradźwiękowych zazwyczaj mieści się w zakresie od 2 do 18 MHz, (znacznie powyżej zakresu słyszalności ludzkiego ucha).
Emitowane przez pokrytą żelem do USG głowicę fale ultradźwiękowe przenikają przez ciało i napotykają na swojej drodze różne tkanki i struktury, a zależności od rodzaju tkanki (np. krew, tkanka tłuszczowa, kości), fale te są pochłaniane lub odbijane w różnym stopniu. Odbite od tkanek w określony sposób fale wracają do głowicy, która pełni funkcję zarówno emitora, jak i odbiornika.
Odbite fale ultradźwiękowe (zwane echem) są przechwytywane przez głowicę i powtórnie przekształcane w sygnały elektryczne. Następnie sygnały te są analizowane przez komputer ultrasonografu, który na podstawie czasu powrotu echa i jego intensywności potrafi określić odległość oraz gęstość napotkanych struktur. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie na ekranie monitora obrazu, który odzwierciedla przekrój badanego obszaru ciała.
Widoczne na monitorze USG jasne obszary (hiperechogeniczne) odpowiadają strukturom, które silnie odbijają fale ultradźwiękowe, takim jak kości czy kamienie żółciowe. Z kolei ciemne obszary (hipoechogeniczne) ukazują struktury, przez które fale przechodzą łatwiej, np. płyny. Dzięki tej zasadzie możliwe jest dokonanie przez technika radiologa lub lekarza precyzyjnej oceny morfologii i funkcji badanych organów, czy wykrycie zmian patologicznych.
W skład aparatu USG wchodzą także wbudowana drukarka i nagrywarka pozwalająca na nagrywanie obrazów i drukowanie zdjęć USG, a rozwój technologii i medycyny powoduje poszerzanie możliwości diagnostycznych aparatów USG.
Nowoczesne modele aparatów i typy badań USG
Konwencjonalne badanie ultrasonograficzne, czyli USG dwuwymiarowe (2D), jest podstawową formą badania i generuje ono płaskie, przekrojowe obrazy struktur ciała. Ta technika pozwala na wizualizację organów i tkanek w czasie rzeczywistym, co jest pomocne w rutynowej szybkiej diagnostyce, dlatego aparaty USG 2D są nadal powszechnie wykorzystywane w medycynie. Natomiast do bardziej zaawansowanej diagnostyki stosowane są nowoczesne typy aparatów USG takie jak USG 3D / 4D, czy USG Dopplera.
USG trójwymiarowe (3D) pozwala na uzyskanie przestrzennego obrazu badanej struktury ciała lub płodu, co jest szczególnie przydatne w urologii czy kardiologii do dokładniejszej analizy organów oraz ginekologii do oceny rozwoju płodu.
Z kolei technologia 4D poszerza możliwości USG 3D o element czasu, czyli przedstawienia obrazu w czasie rzeczywistym. Dzięki temu możliwa jest obserwacja dynamicznie zmieniającego się obrazu w czasie rzeczywistym, co pozwala np. na ocenę działania serca czy możliwość zobaczenia ruchów płodu w łonie matki.
USG Dopplera natomiast to zaawansowana technika ultrasonograficzna, która umożliwia nie tylko obrazowanie struktur, ale także analizę przepływu krwi w naczyniach krwionośnych. Dzięki USG z tzw. efektem Dopplera można ocenić prędkość i kierunek przepływu krwi, co ma kluczowe znaczenie w diagnozowaniu chorób serca, zakrzepicy, czy też problemów z naczyniami obwodowymi. USG Dopplera jest nieocenionym narzędziem również w pracy ginekologa i monitorowaniu ciąży, gdyż pozwala na ocenę krążenia płodu i stanu łożyska.
Każdy z typów badania USG ma możliwości diagnostyczne, pozwalające lekarzom na dopasowanie metody badania do konkretnych potrzeb pacjenta co znacząco wpływa na skuteczność dalszego postępowania diagnostycznego oraz leczenia.
Podsumowując, aparat USG jest nieocenionym narzędziem w diagnostyce medycznej, umożliwiającym bezpieczne, szybkie i dokładne obrazowanie wewnętrznych struktur ciała oraz płodu w łonie matki. Dzięki dostępności różnych typów głowic i zaawansowanemu oprogramowaniu ultrasonografia ma szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny, od położnictwa po kardiologię. Najważniejszymi zaletami diagnostyki dokonywanej przy pomocy ultrasonografu jest jej dostępność oraz bezpieczeństwo i brak skutków ubocznych.
Technologia ultrasonograficzna ciągle się rozwija, a na rynek są wprowadzane nowe nowoczesne modele aparatów USG. Niemniej jednak nadal w podstawowej diagnostyce narządów wewnętrznych sprawdzają się aparaty do wykonywania USG 2D, które dzięki przeprowadzaniu regularnych przeglądów i napraw mogą służyć użytkownikom przez wiele lat. Firma Champion Medical System specjalizuje się w naprawie różnych typów aparatów ultrasonograficznych, dlatego w sprawie serwisu USG skontaktuj się z nami, a my dokonamy przeglądu i naprawimy Twój aparat USG profesjonalnie, sprawnie i w dobrej cenie.